16. KOŞULLU SALIVERİLME

Cezasını çekmekte olan hükümlünün ceza süresi dolmadan serbest bırakılmasını ifade eder.  Salıvermenin koşullu olmasının nedeni hükümlünün kalan ceza süresi içinde suç işlememesi ve bazı  yükümlülüklere uyması şartıdır.

Ertelemeden farklı olarak koşullu salıvermede hükümlü elli bir süreyi ceza evinde geçirme zorundadır.
Ertelemede ise hükümlü ceza evine girmez.  Yine erteleme 2 yıla kadar hapis cezaları için mümkünken koşullu salı verilme her tür ceza için mümkündür. Koşullu salıverilmeye hükmü veren mahkeme karar verir.

a. Hükmedilmiş cezanın belli bir süresinin çekilmiş olması (ağarlaştırılmış müebbet hapis için otuz yıl, müebbet hapis için 24 yıl diğer hapis cezaları için sürenin 2/3’ü)

b.İyi hal: İyi hal tüzükle belirlenir.

Bazı hükümlüler koşulu salıverilmeden yararlanamaz.

a.    devletin güvenliğine yönelik suçlar

b.    anayasal düzene karşı işlenen suçlar

c.    Milli savunmaya yönelik suçlar

d.    örgütlü suçlar

e.    ölüm cezaları ağır müebbet ya da müebbet hapse çevrilmiş terör suçluları

g. suçlarını oturduğu yerde hafta sonu ya da geceleri çekmesine karar verilen suçlar.

Koşullu salıverilen kişi kalan cezasının yarısı adar süre içine denetime tabidir.  Hükümlü sorumluluklarını yerine getirmediği ya da tekrar suç işlediği hallerde koşullu salıverilme geri alınır. Suçu işlediği tarihten itibaren kalan süresini aynen yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde belirlenecek bir süre için cezasını hapiste geçirir.

Failin adli geçmişi suç hakkında verilecek hükmü saptamada önemli işleve sahiptir. Yani suçun mükerrer, itiyadı olup olmadığı, ertele kararı verip vermeme, para cezasına çevrilip çevrilmeme gibi konularda failin adli geçmişi göz önünde bulundurulur.

Türk mahkemeleri tarafından vatandaş ya da yabancı hakkında verilmiş ve kesinleşmiş hükümler
adli sicile kaydedilir.

a.  Disiplin suçları, sırf askeri suçlara ilişkin mahkumiyet hükümleri

b.  Disiplin hapsine ilişkin arar.

c.  İdari para cezasına ilişkin kararlar.

a.     Adli sicildeki bilgiler cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması

b.     Ceza mahkumiyetini bütünüyle ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık

c.     ceza zaman aşımının dolması

d.     Genel af durumunda

Adli Sicil ve İstatistik genel Müdürlüğünce silinerek arşiv kaydına alınır.

Adli para cezasına mahkûmiyet hükümleri ile cezanın ertelenmesine ilişkin hükümler adli sicil kaydına alınmadan doğrudan arşive kaydedilir.

Arşiv bilgileri ise:

a.       Kullanış amacı belirtilmek suretiyle, kişinin kendisi veya vekaletnamede açıkça belirtilmiş olmak koşuluyla vekili

b.       Bir soruşturma ve kovuşturma kapsamında Cumhuriyet baş savcılığı, hakim ve mahkemeler

c.       Yetkili seçim kurulları

d.       Özel kanunlarda gösterilen hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından istenebilir.

On sekiz yaşını doldurmamış küçüklerle ilgili sicil ve arşiv kayıtları ancak soruşturma ve kovuşturma kapsamında değerlendirilmek üzere Cumhuriyet Başsavcılıkları, hakim veya mahkemeler tarafından istenebilir.