Hukuk Mezunu Olanların Önlerindeki Kariyer Olanakları
Hukuk fakültesini bitirmek ile karşımıza pek çok alternatifin yer aldığı bir dünya çıkmıyor. Genel olarak hukuk mezunu olanlar sınırlı alanlarda ilerleme imkanına sahip. Avukatlık ve hakim, savcılık ilk ve en bilinen seçenekler arasında yer alıyor. Peki hukuk mezunları tam olarak hangi alanlarda kariyer planlayabilir? Kendi araştırmalarım kapsamında bu konuda sizlere 10 alternatif sunabildiğimi fark ettim. Umarım işinize yarar.
Hukuk Mezunu Olanların Seçebileceği Meslekler
-
Avukatlık
Elbette avukatlık listemizin ilk sırasında yer alıyor. Her ne kadar ülkemizdeki avukat sayısı her geçen gün artsa da sadece hukuk mezunu olanların yapabileceği nadir kariyer olanaklarından bir tanesi avukatlık. Fakat avukat olmak için sadece hukuk bitirmek yetmiyor. Mezun olduktan sonra 1 yıllık avukatlık stajı da söz konusu.
Avukatlık stajınızı isterseniz okuduğunuz yerde dilerseniz de mesleği icra edeceğiniz yerde yapabilirsiniz. Ancak staj yaparken büyük yerlerde olmak ve mesleği daha iyi öğrenmek çok daha iyi olacaktır. Avukatlık stajı konusunu ilerleyen günlerde çok daha ayrıntılı bir şekilde işlemeye çalışacağız.
Her sene bir avukatlık sınavı dedikodusu dönse de şimdilik hukuk sistemimizde avukat olabilmek için sınava girmeye gerek yok. İlerleyen günlerde ne olacağını ise sadece Allah bilir.
-
Hakimlik / Savcılık
Her hukuk mezunu bu konumda olmayı ister sanırım. Adalet mekanizmasının kilit taşı hakimler ve savcılardan oluşur. Bu mekanizmayı ancak hukuk nosyonuna sahip ve kanunları merkez edinmiş hakim ve savcılarımız çalıştırabilmektedir. Hakimlik savcılık konusunda ayrıntılı bir bilgi vermeye gerek yok. Bu alan zaten hepinizin bildiği ve mezun olmadan önce sınavlarına çalışmaya başladığı bir alan. Geçtiğimiz günlerde yasada yapılan değişiklik ile idari hakimlik için hukuk mezunu olmayanların da sınava girebileceği açıklansa da (ki önceden de iktisadi idari bilimler fakültesi mezunları idari hakim olabiliyordu) hala bu alanda şansınız bulunuyor.
Bu konuda en önemli sorun sınav değil, mülakat. Mülakat sistemi konusunda ne yazık ki yeterli açıklık bulunmuyor.
-
Noterlik
Noterlik diyoruz ancak üniversiteden mezun olur olmaz noterlik için başvuruda bulunsanız en erken 10-15 yıl içerisinde bu hakkı elde edebileceksiniz. Noterlikte de derece sistemi bulunuyor. İlk atanabileceğiniz yerler küçük ilçeler olacak. Burada belirli bir süre görev yaptıktan sonra daha büyük ilçelere ya da küçük illerin il merkezlerine atamanızı alabiliyorsunuz. En büyük ve kaymağı en kalın noterliklere ulaşmak için ise birçok meslektaşınızın ahirete intikal etmesini bekleyeceksiniz. Bu nedenle siz yine de mezun olduğunuzda Noterler Birliğine başvurunuzu yapın ama yakın gelecekte bir iş umudunuz olmasın. Üzgünüm, gerçekler acıdır.
-
Akademisyenlik
Ülkemizde her geçen gün yeni bir hukuk fakültesi açılıyor ancak bu fakültelerde hukuk derslerini öğrencilere aktaracak yeterli sayıda akademisyen ne yazık ki yok. Aynı zamanda hukukun gelişmesini ve daha açık bir hale gelmesini sağlamak için doktrine de büyük bir iş düşüyor. Akademisyen olmanın maddi getirisi pek yüksek değil ancak idealist bir insansanız bu alanda size gerçekten ihtiyaç var.
Akademisyen olmak için öncelikle okul puanınızın yüksek olması iyi olur. Ardından ales sınavına girecek ve Yabancı Dil Sınavı ile belirli bir seviyenin üzerinde İngilizceniz olduğunu ispat edeceksiniz. Üniversitelerde açılan kadrolara göre başvuruda bulunacak ve mülakat ile okula kabul edileceksiniz.
-
Yurt Dışı Yüksek Lisans Olanakları (LLM)
“Master Of Law” ya da latince ibaresi ile “Legum Magister” olarak ifade edilen yurt dışı hukuk yüksek lisans eğitimleri kariyerinize başlarken büyük bir artı elde etmenizi sağlayacaktır. Her Türk hukukçu iyi bir Almanca seviyesine sahip olmalı. LLM için birçok farklı ülke seçebilirsiniz ancak özellikle Almanya ve İsviçre size çok daha iyi olanaklar tanıyacaktır. Özellikle Almanya’da yer alan üniversitelerde bir sene Almanca bir sene de İngilizce eğitim alınıyor. Bu nedenle yabancı dilde alt yapınızın iyi olması size önemli bir avantaj sağlayacaktır. Yurt dışı hukuk yüksek lisansı için genel not ortalamanızın en az 2,5 olması gerekiyor. Bazı üniversiteler IELTS sınavında en az 7 puan almanızı beklerken bazıları ise daha düşük puanlar ile de kabule ediyor.
İngiltere’de LLM yapmak istiyorsanız maddi gücünüzün olması lazım. Ne yazık ki İngiliz üniversiteleri burs konusunda pek bonkör değil. Burada 1 yıllık LLM için Türkiye şartlarında bir servet ödemeniz gerekebilir.
LLM programları ile;
- Avrupa Hukuku
- Fikri ve Sınai Haklar Hukuku
- Rekabet Hukuku
- Bilişim Hukuku
- Vergi Hukuku
- Deniz Hukuku
- Bankacılık ve Finansman Hukuku, gibi alanlarda uzmanlaşabilirsiniz.
-
Arabuluculuk
Önemi her geçen gün artan bir müessese olan arabuluculuk özellikle iş mahkemelerindeki dava yoğunluğunun azaltılması için mecburi hale getirilince bir kariyer olanağı oldu. Ancak arabulucu olabilmek için 5 yıllık bir avukatlık/hakimlik/savcılık kariyeri gerekiyor. Ardından senede iki defa açılan arabuluculuk sınavına girerek başarılı olmalısınız. Henüz yeni bir alan olsa da ileride çok daha önemli noktalara ulaşabileceğini belirtmek gerekir.
-
Anayasa Mahkemesi Raportörlüğü
Hukuk alanındaki önemli tercihlerden birisi de Anayasa Mahkemesinde Raportör olarak işe girebilmektir. Bu mesleği hukuk mezunu olanların yanı sıra siyasal bilgiler, iktisat ve işletme mezunları da gerçekleştirebiliyor. KPSS’ye girip KPSS103 puan türünden en az 75 aldıktan sonra AYM’nin yazılı sınavına girme hakkı kazanıyorsunuz. AYM sınavı ve mülakatta başarılı olursanız yeni kariyerinize raportör yardımcısı olarak başlayacaksınız.
-
Kaymakamlık
Talep çok ama alımları oldukça az bir alan olan Kaymakamlık idari alanda ilerlemek isteyenler için oldukça ilgi çekici bir meslek. Kaymakam olabilmek için KPSSP37 puan türünden en az 75 almanız gerekiyor. Ama realistik olarak baktığımızda 90 puanın altında aldıysanız kaymakam olma şansınız olmuyor. Eğer notunuz yüksekse ardından mülakat aşaması geliyor. Mülakatta da başarılı olanlar 3 yıllık bir staj dönemine tabi tutuluyor. Bu dönemin ilk yılı Türkiye’de ikinci yılı yurt dışında, üçüncü yılı ise yeniden Türkiye’de geçiyor. Stajı tamamlayan adaylar Kaymakam olarak öncelikle küçük ilçelerde işe başlıyor ve zaman içerisinde valilik ve bürokratlık gibi alanlara yönelebiliyor.
-
İcra Müdürlüğü
Hukukun en sevilmeyen alanı icra olsa da bir hukuk mezunu olarak icra müdürü olma olanağınız da bulunuyor. İcra müdürlüğü her il ve ilçe merkezinde yer alan icra dairelerinin sorumluluğunu üstlenmek anlamına geliyor. İki yıllık adalet mezunları da icra müdürü olabiliyor. İş yükü oldukça fazla olsa da ne yazık ki maddi olanakları yeterli değil. İcra müdürü olmak için Adalet Bakanlığı tarafından açılan icra müdürlüğü sınavında başarılı olmanız gerekiyor. Bu sınav ihtiyaç hallerinde açıldığı için belirli bir tarihi yok.
-
Dışişleri Meslek Memurluğu (Elçilik)
Uluslararası hukuk en sevdiğiniz derslerden biriyse, yabancı dil sorununuz yoksa ve hayatınızı farklı ülkelerde geçirmekten hoşlanacaksanız sizin için en iyi tercihlerden biri Dışişleri Meslek Memurluğu olacaktır. Yurtdışında ülkenizi temsil edeceğiniz için şartlarının ağır olduğunu söyleyebilirim. Hali hazırda birçok ülkede İngilizce dahi bilmeyen elçi ve elçilik personeli olsa da ilerleyen günlerde liyakat daha önemli olacaktır diye umut ediyor ve bu alana yönelmenizde sizi teşvik ediyoruz.
Dışişleri Meslek Memurluğu için öncelikle KPSSP36 puanınızın oldukça yüksek olması lazım. Her ne kadar en az 75 dense de siz onu 90 olarak hedefleyin. Ayrıca birinci yabancı dil sınavından da en az 85 almanız gerekecek. Ama bir yabancı dil ile bitmiyor. Devlet iki ve üçüncü yabancı dili olanları tercih ediyor. Bu sınavlardan başarı elde ederseniz bakanlık tarafından sınava alınırsınız. Bakanlık sınavında sizden İngilizceden Almancaya çeviri yapmanız bile istenebilir. Bakanlık sınavının ardından da mülakat süreci başlar. Hepsini de başarı ile geçtiğinizde mesleğe 3. Katip olarak başlarsınız. 3 yıl bu görevin ardından 2. Katipliğe yükselir ve yine üç yıl sonrasında Başkatip olursunuz. Sonrasında ise Başkonsolosluk, Elçilik ve de Büyükelçilik makamlarına yükselme olanağı elde edersiniz.